Л.Өлзийтөгсийн Шүлгүүд

Түүнд нэг “араншин” байдаг юм. Бас нэг тийм гэж тодорхойлж боломгүй “нууц” байдаг юм. Мөн сэтгэл дундуур татаад явчихдаг ”амирлангуй” ч бас байдаг юм. Өөр бас нэг зүйл байгаа мэт санагдаад байдаг ч би одоо хүртэл тодорхойлж чадаагүй юм. Том сар, модон гүүр, хэцэн дээр дэрвээтэй даашинз, хуучин байшингийн үнэр гээд зөвхөн түүний л мэдэх, зөвхөн түүнийх байж болох ”ертөнц”-ийн тухай цөөнгүй хүн таамаглаж бичсэн цаашдаа ч тэр мэт таамаглалууд бичигдсээр байх биз. Харин надад юу байна вэ? Ердөө гомдмоор гуравхан үг.
АРАНШИН
НУУЦ
АМИРЛАНГУЙ.
1990-ээд оноос өмнө манай утга зохиолд яруу найрагч эмэгтэйчүүд цөөнгүй байсан ч Ж.Батцэцэг” Хойд шугуйн жимс”, Б.Энхтуяа ”Он цагийн бороо”, Д.Сумьяа “Марал” гээд даанч хуруу дарам цөөхөн яруу найргийн арай “өөр” номнууд хэвлэгдэн гарсан юм. Харин 1990-ээд оноос хойш бол асуудал шал өөр л дөө? Гэнэт дээлтэй, дээлгүй хөдөө хотын охидууд бөөн бөөнөөрөө хэлэлцсэн юм шиг яруу найрагт орж ирсэн билээ. Тэгээд ихэнх нь гүүн зэл, малын бэлчээр, толгодын дунд үлдсэн гүнзгий зүрхний “хайр”-аа дурсан санаж, нүдэндээ нулимстай, дээлийн энгэр нь шал нойтон “шүлгүүдээ” бичсэн бол Өлзийтөгс анхнаасаа л тэднээс шал өөр “стандарт бус” байсан юм. Тэр л 1990-ээд оны үед “Ил товчоо” сонин дээр хэвлэгдсэн түүний шүлгүүдийг анхлан уншаад л надад АРАНШИН, НУУЦ, АМИРЛАНГУЙ гурав зэрэг мэдрэгдсэн билээ. Одоо ч ялгаагүй “Тэнгэрт ургадаг модод”/2002/, “Эрх чөлөөтэй байхын урлаг буюу шинэ ном”/2002/, “Ганцаардлын дасгал” /2004/, “Төсөөллийн өрөөнд”/2009/ номнууд нь тэр л стандарт бус сэтгэлгээ илүүтэй илэрдэг ”гурвыг” хадгалсаар байдаг юм.


НЭГ. СТАНДАРТ БУС “АРАНШИН”
Яруу найраг гэхдээ “жинхэнэ” гэсэн тодотголтой нь ердөө онцгой содон араншин мэт санагддаг тал бий. Зарим яруу найрагчид бүр шүлэг дууллаараа бус араншингаараа алдарших тохиолдолд ч уран зохиолын түүхэнд байдаг гэмтэй. Манайд бол араншин нь яруу найраг, яруу найраг нь араншин болсон “бодгаль” даанч цөөхөн. Үнэхээр тэдний нэг нь Л.Өлзийтөгс.
Эдвард Лирийн “Марсана дарс уудаг ч архичин гэгдэж байгаагүй, олон танилтай хэдий ч загасны тосонд дургүй” ч гэдэг билүү өөрийнхөө тухай бичсэн цагаахан шүлэг шиг нэг тийм гэнэн байж болохуйц араншин түүний цөөнгүй шүлэгт буй. Ямар сайндаа
Нүдийг минь боож байгаад гурав эргүүлэн
Нүх рүү түлхэхээсээ өмнө үнссэнийг чинь боддог.
/Л.Өлзийтөгс 2000,92/

Гэнэн байгаа биз. Үнэхээр тийм нэг “стандарт бус” байгаа биз.
Заавал бүгдээр толгой дохин зөвшөөрүүлмээр санагдаад, үгүй бол ядаж зөвшөөрсөн мэт царай гаргахыг хүсээд дахин дахин асуугаад байгаа ухаантай юм. Гэнэн бас хачин гэгээн байгаа биз. Тэгтэл ертөнцийн юм бүхэнд гомдоод, ертөнцийн юм бүхэнтэй гэнэтхэн эвлэрээд, “ чиний үнэрийг авч явсан салхи авчирч өгөхөөс өөр аргагүй болтол нь зогсоод л баймаар” хэмээн өөрийнхөөрөө зөрүүдлээд, учир нь олдохгүй олон зан гаргаад, “миний шүлэг-миний хар тамхи” гэж адраад, тэгснээ” зүрх минь, нялххан зүрх минь чи яаж тэснэ дээ?” хэмээн халаглаад ”ахиад чи намайг уйлуулвал үүл болчихно шүү, би” гэж тунирхах зэргээр үнэхээр л араншингаараа Өлзийтөгс-яруу найргаа, яруу найраг нь Өлзийтөгсөө бүтээж буй юм. Ямар сайндаа:
Хаврын тэнгэр шиг олон төрхтэй, намайг
Хайрлаж чадах хүн даанч үгүй” /Л.Өлзийтөгс 2002,71/ гэсэн байна.

Үүнээс өөрөөр өөрийнхөө “олон талт” араншинг тодорхойлох бараг боломжгүй мэт санагдчихлаа. Яруу найраг-зан араншин. Тиймээс энэ бүхэн нь түүний бусдаас ялгарах тэгсэн атлаа бүгдэдтэй ижилсгэж болох “стандарт бус” тал нь юм даа? Яагаад чухам Өлзийтөгсийн яруу найргийн стандарт бус сэтгэлгээний ондоошилт нь ижилсэлтэнд хүргээд байдгийг түүний дараа үеийн гэж үзэж болох “охид, хөвгүүдийн ” цөөнгүй шүлгээс би олж хардаг юм. Энд л араншинт- яруу найраг ямар үсэрхийлэх чадвартай болохыг гэрчлэх төдийгүй Монгол яруу найргийн зөв гэрэлтэй хандлага түгэн дэлгэрч буйд сэтгэл зүрх хөөрөн дэгэлздэг билээ.

Хоёр: “НУУЦ”
Эхэндээ надад “Тэнгэрт ургадаг модод” /2000/ ном нууцаар дүүрэн мэт санагдаж билээ. Энэ өгүүллийг бичихээр түүний яруу найргийн номнуудыг дахин тогтож уншсан чинь “Ганцаардлын дасгал /2004/ нь түүнээс ч илүү “нууцаар” дүүрэн ажээ. Харамсалтай нь би яруу найрагт нь орших зарим нэг нууцыг нь нээж чадаагүй юм. Ер нь тэгэх ч бас боломжгүй байдаг байлгүй. Хэрэв хэн нэгний бүх нууц бусдад илэрхий болчихвол ямар ч утга учир үгүй болно. Тиймээс жинхэнэ яруу найраг зарим талаараа нууцлаг байх нь түгээмэл. Нууцлаг байж л утга учраа хадгалдаг учраас зүрх сэтгэл эргүүлээд хаячих нь ч бас түгээмэл. Хамгийн бэрх нь тийм нууцлаг шүлгүүд зохиогчоо ч бас өөр дотроо нууцлачихаад байдаг зүй тогтолтой. Жишээ нь: Артюр Рембог, Оскар Уайльдтай нэг онд төрсөн гэдгийг мэдээд би л гэхэд хачин ихээр гайхаж билээ. Учир нь Артюр Рембо надад хэзээ ч Оскар Уайльд шиг эртний хүн мэт санагддаггүй байснаас тэр. Яагаад гэж үү? Үгүй яахав дээ? Тэр /А.Рембо/ шүлгүүддээ их залуу дүрээр нуугдаж байдаг юм. Бас л нэг сонин нууц шүү дээ? Яаж, ямар аргаар тайлбарлахыг би мэдэхгүй. Гэхдээ л БЛОКТОЙ уулзаж байсандаа би хэзээ ч эргэлздэггүй. Жинхэнэ яруу найргийн тийм нууцлаг дүрт чанарт Л.Өлзийтөгсийн шүлгүүдэд ч бий.
Үе үехэн би тэсэлгүй гунихаараа
Үзэгнийхээ нүдээр дэвтрээ тэмтэрдэг
Өнөөх л өнгөгүй, үнэргүй миний нууцууд өндийхөд
Өө, би яаж зураглах вэ? /Л.Өлзийтөгс 2004,33/

Ямарав дээ? Хачин нууц таны өмнөөс өндийж ирээд та ч бас гунигтайгаар нууцаа зураглах тухай бодохгүй байна гэж үү? Таны дотор ч таны нууцлаг төрх бүдэгхэн ч атугай харагдаж байна уу? Үүнийг л би яруу найргийн “нууцлаг амь” хэмээн тодорхойлоод байгаа юм. Энэ чанар ч түүний шүлгүүдэд буй.
Ялимгүй дэлгэрүүлэхэд яруу найргийн нууц нь Орос үлгэрийн баатрын амь зах зухгүй далайн дунд Буянт арал дээрх бүдүүн царс модны дор алтан мөнгөн хайрцаганд буй гэдэг шиг олон бүрэлдэхүүн дунд оршиж байдаг зүйл л дээ?
Алтан хайрцаг нь сэтгэл, мөнгөн хайрцаг нь мэдрэмж, царс мод нь сэрэхүй, Буянт арал нь гоо сайхан зэргээр оноон нэрлэж болох бөгөөд тэдгээрийг яруу найрагчийн НУУЦ СЭТГЭЛ, НУУЦ МЭДРЭМЖ, НУУЦ СЭРЭХҮЙ, НУУЦ ГОО САЙХАН төгөлдөржүүлдэг учиртай. Ямар сайндаа:
Үхэл, харанхуй, бурханы үгийг
Үнэнээр нь хүмүүст дамжуулах гэж төрсөн
Үнэн-гэрэл, ертөнцийн хаалгыг
Үзгээрээ би онгойлгох гэж ирсэн /Л.Өлзийтөгс 2002, 145/

Үхэл, харанхуй, бурханы үгийг дамжуулах гэж ирсэн нууцаа бидэнд тэр шүлгээрээ дэлгэсэн байна. Яруу найрагчид /энд сайн муу гэж ялгаагүй нийтэд нь л хамааруулж үзсэн байлаа/ ертөнцөд ямар нэгэн зорилго тээж ирдэг тухай уншиж байлаа. Зарим нь хүмүүсийг цэнгүүлэх, алгыг нь хорстол ташуулах зорилготой ирдэг. Тэд аль ч цаг үед яруу найрагчдын олонх нь байсан. Одоо ч ялгаагүй л дээ? Харин цөөн хэсэг нь Л.Өлзийтөгсийн бичсэн шиг “үхэл, харанхуй, үнэний нууцыг” хүмүүст хэлж өгөхөөр ирдэг юм. Нэг үгээр хүмүүсийн ухаарал, гэгээрэл, эмзэглэл, нулимсыг үзэх зорилготой шүлэг бичдэг. Даанч тэд /яруу найрагчид/ хэзээд цөөхүүлхнээ, тэднийг хүлээн авдаг нь өөрсдөд шиг нь цөөхөн байдаг ажээ.
Одоо энэ цагт тэр л эрхэм нууцад нэвтрэх хүслийг цөөнгүй халуун залуусын шүлгээс олж анзаарах боллоо. Нууцат-яруу найраг түгэн дэлгэрэх сайн цаг нуулгүй хэлэхэд хаалга тогшиж байгаад сэтгэл зүрх хөвөлзнөм.

Гурав: АМИРЛАНГУЙ
АМИРЛАНГУЙ-түүнээс нам гүмд тэмүүлэх. Нам гүмийн хашгирааныг сонсох, нам гүм дэхь цаг хугацааны агшинг мэдрэх нь яруу найрагч Л.Өлзийтөгсийн яруу найргийн сэтгэлгээний стандарт бус онцлог. Миний анзаарснаар бол НАМ ГҮМЭЭС ҮҮСЭХ АМИРЛАНГУЙ. ТҮҮНИЙ ХОВОР АГШИНГ МЭДРЭХЭД Л ӨЛЗИЙТӨГСИЙН “ҮНЭТ ЧАНАР” ОРШИНО. Мэдээж яруу найргийнх нь.
Нам гүм энэ төмөржсөн иргэншилийн хүчтэй хэмнэл дунд ховор олдох зүйл. Хүн өөртөө л бий болгохгүй юм бол хаа дуртай газраасаа нам гүмийг олоход бэрх болжээ. Харин амирлангуй сэтгэлд суралцахад яруу найргаар бясалгах хамгийн зөв арга ч байж болох юм. Тэрхүү сэтгэлийн амирлангуйд ороод дараа нь оюун санааны нам гүмд хүрнэ. Нэг талаараа төгсгөл мэт боловч нөгөө талаараа шинэ эхлэл билээ. Энэ үйл явцыг зарим нь оюун санааны унтаа байдал гэж ойлгочих вий гэсэндээ илүү дэлгэрэнгүй нуршуу тайлбарлачихлаа. Харин түүний шүлэгт:
Үүр цайн цайсаар шөнөөс өдөр төрмөгц
Үхэл гэдэг амьдралын нэг л хэсэг болохыг таньлаа
Үүрд, мөнх, хязгааргүй, хоосон, гүн тэнгэрт цацрах
Өө, энэ их нам гүм
Нам гүм рүү би дөхөж яваагаа мэдлээ. /Л.Өлзийтөгс 2004,70/

Асар их амирлангуй тэгээд хэнд ч анзаарагдам тайвшрал. Олон шүлэгт нь хаврыг өмгөөлсөн сэтгэл, өвлийг өршөөсөн нигүүсэл, намрыг уучилсан ариусал, зуныг зурагласан бухимдал оршино. Энэ талаараа тэр байгалийн шүлэгч, байгалийн амирлангуйг шүтэгч яруу найрагч болох нь шууд анзааарагдана. Ямар сайндаа л :

Аугаа их нам гүм-Цас
Аугаа их амьдрал-Навчис
Аугаа их үхэл-Намар
Аль алинаас нь би харцаа салгаж чадахгүй нь ээ!
Моддын дээр цас орно. /Л.Өлзийтөгс 2004,37/ гэж дуу алдан бичихэв дээ?

Энэ шүлгийг бичиж дуусаад тэр дуу алдсан гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Амирлангуй түүний дотроос нам гүмээр “хашгирсан” гэдэгтэй мөрий тавихад ч бэлэн байна.

Дөрөв. ЭМЭГТЭЙ ХҮН
Хэрэв би андуураагүй бол түүнд ийм нэртэй үгүүллэг байдаг. Бас ингэж төгсдөг нэг шүлэг бий.
Хорвоог эр хүн бодож олжээ.
Өөр бас нэг ийм шүлэг бий.
Бурхан лав эрэгтэй байх
Би эмэгтэй

Магадгүй, ээ хорвоог эр хүн бодож олсон байх, харин эмэгтэй хүн бүтээсэн гэж би боддог. Бурхад бас ихэвчлин эр хүйстнүүд байсан байх.
БУСАД НЬ -эмэгтэй хүний араншин, эмэгтэй хүний нууц, эмэгтэй хүний амирлангуй. Нуулгүй хэлэхэд эмэгтэй хүний-эмэгтэй шийдэлттэй-АМЬДРАЛ ЮМ Ш ДЭЭ.


Миний доторх... /Л.Өлзийтөгс/

Миний доторхи хотууд, гудамжнууд, дэлгүүрүүд
Миний доторхи хаашаа ч юм одсон замууд
Тэр замаар холхих амьд, үхсэн хүмүүс...
Тэд одоо яаж миний дотор нуугдана вэ?
Хүнд төмөр хадаасаа зүрхэнд минь шааж
Хүйтэн цэх хашаануудыг тэд босгоно
Цээжний минь хаа нэгтээ бүдэг дэнлүү зоочихоод
Цэг тавихын зуурт өнөөх гэрлүүдээ хагачина
Өөрийн минь доторхи хүмүүсийг, хэзээ ч үхэхгүй талийгаачдыг
Өвчин зовлонтой нь адгуу тачаалтай нь үүрээд
Алхаад л байвч, мөлхөөд л байвч, гүйгээд л байвч
Алхны дуу, аянга лантууны дуу тасрах нь үгүй. Миний доторхи хаалганууд, цонхнууд, хананууд
Миний доторхи театр, сүм, шоронгууд...
Сүсэгтний мөргөл, алуурчны хашгираантай биеэс минь
Сүүтгэнэх дурсамж, хатуулдах хүмүүсийг зайлуулаад өгөөч, Бурхан минь!


Зөгий /Л.Өлзийтөгс/

Үүрээр нэг зөгий надаас дүнгэнэн нисч
Үүдэн дээр чинь буудаг
Өдөржин тэгээд чамайг тойрон нисч
Өөд уруугүй, хаа явсан ч дагадаг
Хөл гарыг минь тээж яваа
Хөөрхий түүнийг алчихаад над дээр чи ирдэг
Хөнгөмсөг бэлэг, амтат чихэр...
Хөөрсөндөө би
Хөлийн минь нэг үхсэнийг мартчихдаг
Маргааш өглөө нь ахиад л нэг зөгий...
Магад зүрхтэй минь хамт нисдэг
Бороонд тэр минь норчихвий
Халхалж яваарай
Болохгүй хүмүүс гомдоочихвий
Хатгаж орхиорой
Захиасыг минь аваад ниссэн түүнийг
Зангиагаараа чи цохиж орхидог
Задарчих шиг л болдогоо, бие минь
Өвдсөндөө би өдөржин уйлдаг
Цээжинд минь нэг цэврүү үсэргэчихээд
Цэцэг тэвэрсээр чи орой нь ирдэг
Энгэрт чинь наалдан жаргалтай инээмсэглэхэд
Элэгнээс минь эмтлэн шинэ зөгий төрдөг...


Саранд хүрдэг шат /Л.Өлзийтөгс/

Энэ шатаар би алхсаар, алхсаар, алхсаар яваад саранд хүрдэг
Эцэс төгсгөлгүй өгссөөр, өгссөөр, өгссөөр байгаад газарт буудаг
Тэндээс би өнгөгүй шороо, үнэргүй өвс олж ирдэг
Тэмдэглэлийн дэвтэртээ тэгээд сэмээрхэн хийчихдэг
Үе үехэн би тэсгэлгүй гунихаараа
Үзэгнийхээ нүдээр дэвтрээ тэмтэрдэг
Өнөөх л, өнгөгүй, үнэргүй миний нууцууд өндийхөд ...
Өө, би яаж зураглах вэ?
Нарийхан олсон шатаа хааяа би олдоггүй
Найз минь, тийм үед л би үхмээр болдог доо


Бурханд шивнэсэн нууц /Л.Өлзийтөгс/

Чи юунд дуртай вэ? гэж Бурхан шивнэн асуулаа
- Сүмийн хонхны дуу
Дуусах гэж байгаа асаатай лаа
Харанхуйд орсон цасны гэгээ
Бөмбүүлэйгийн инээмсэглэл
Чи юунд дургүй вэ? гэж Бурхан шивнэн асуулаа
- Сүмийн хонхны дуу
Дуусах гэж байгаа асаатай лаа
Харанхуйд орсон цасны гэгээ
Хүүгийн минь инээмсэглэл.


Хуримын маргааш /Л.Өлзийтөгс/

Сандлын түшлэг налж
Санаашрангуй хэвтэх
Хүүхэн заяа шиг даашинз минь
Хүслийн эцэс шиг сульджээ
Газар шүргэсэн ханцуй нь
Ахиж нисэхгүй жигүүр
Дахиж хэн ч ємсєхгүй ээ

Өлгүүрт хєгшрєх үйл ч
Охин биеийн галбирыг
Авч үлдсэн даашинз минь
Одоо чи мартагдсан.
Адилхаан...
Би ч бас хуучирсан

Г.А-д /Л.Өлзийтөгс/

Хүслийн шуургаар оволзсон тэнгис
Ёроолгүй хар нүдэнд чинь живнэ
Хүлэгтэй бие даль жигүүргүй
Чиний эзэмшилд чимээгүй хоригдоно
Миний алсад татсан гэгээ
Чиний салхинд чиггүй замхарна
Зүрхний минь түлхүүр чиний зүрх...
Зүггүй хайрын эрхшээлд хоргодно


Гэм /Л.Өлзийтөгс/

Модод юу ч хараагүй царайлж
Навчис юу ч сонсоогүй дүр үзүүлж
Тэнгэр юу ч анзаарамүй мэт аашилж
Тэгэхээс тэгэх гэсэн шиг бүгд чимээгүй
Шувууд юу ч ойлгоогүй царайлавч
Шуналт нүдээр хэрхэн харсаныг нь мэдэж байна
Алив, салхи минь хэлээч, чи бас үзсэн шүү дээ
Аймшигт эгшний гэрчүүд минь юунд үл дуугарцгаана
...Тэнгэрийн царай цэнхэртэвч
цаанаа л нэг уласхийж
Тэнүүчлэн давхигч үүлс нь догдолсон мэт бөөгнөрч
Өвс хүртэл нүдээ аниад
хачин нууцлаг инээвхийлэхэд
Өндийн босоод би аяархан уйллаа.


Би бол би /Л.Өлзийтөгс/

Би бол би
Би инээд муутай
Би гурван гартай
Би vхэж байгаа амьтны нvдийг харах дуртай
Би бол би
Би хэнээс ч илvv би
Би бас чи
Бид хамтран амьдрах дуртай
Би бас чи
Бид нийлээд ганцхан хeлтэй
Би бас чи
Бид унаж байгаа хvнийг тvлхэж тоглох дуртай
Бидний гар хамтдаа
Хамтдаа БИ бид
Би бол би
Би угийн л би
Бид гэдэг маань тэгэхээр хэн болж таарч байна аа?
Би л лав БИ.


Би чeлeeлeгдeхийг хvсч байна
Бие сэтгэлээсээ ангижрахыг хvсч байна
Хайр, хvсэл, шунал, тэмvvллээс
Харанхуй мунхагаас, атаа хорслоос
Хагацахыг, амарлихыг хvсч байна

Бие минь гэрэл нэвтрvvлдэг болоод
Би eeрee тув тунгалаг болоод
Vг, хэл, vнэр санаа минь ариун болоод
Vнэхээр би амгаланг олоод ...

Тиймээ, тийм энэ хvлээсийг тайлмаар байна
Тэгээд eeрeeсee ахин тeрмeeр байна


Хүлээлт /Л.Өлзийтөгс/

Гадаа зогсоод л баймаар
Нүүрээн тэнгэрт л харуулан
Зогсоод баймаар цасанд мод шиг даруулан
Зогсоод л баймаар
Царай зүсэнд минь
Цагийн төрх тодортол
Зогсоод
Зогсоод л баймаар
Улаан алчуураа
Цагаан болтол
Зогсоод л баймаар
Урсатлаа
Урсаад арилтлаа
Бороонд зогсоод л баймаар
Чиний үнэрийг авч явсан салхи
Авчирч өгөхөөс өөр
Аргагүй болтол нь
Зогсоод л баймаар
Ирэхгүй гэдэг үг
Ичээд нуугдтал
Зогсоод л баймаар
Ирэх замыг чинь зөөллөн
Элс болон бутартлаа
Зогсоод
Зогсоод л баймаар


Би eeрийгee vзэн яддаг
Бие минь, нvд минь, зvрх сэтгэл минь минийх биш
Би eeрийгee танин яддаг
Бичих минь, бодох минь, зeгнeх ёрлох минь надаас ангид

Маргааш eглee намайг угтах нар
Маргаашийн маргааш учрах хvмvvс
Дандаа танил, дандаа хуучин, миний мэдэх ирээдvй
Дагаад алхаж буй энэ замаа би хаана тeгсeхийг ч мэддэг

Миний биш гар цэцгийн далавч тасалж
Миний биш уруул жавартай vгсээр vлээж
Хvсэх тусмаа би хvсэлдээ боомилуулж
Хvрэх ёсгvйдээ хvрч, харах ёсгvйгээ хардаг
Би eeрeeсee айдаг

Зvгээр л тэнгэрийн хэсэг болчих байтлаа
Зvгээр л энгэрийн хайлааст хувилчих байтлаа
Зvvдэндээ эхлээд vзчихдэг маргаашийн тeлee
Зvдvv, ядуу хvн хэвээр яваадаа гуньдаг

Би eeрийгee vзэн яддагтаа гуньдаг


Тэгэхэд... /Л.Өлзийтөгс/

Тэгэхэд би шувуу байсан
Чиний дэргэдуvр зєндєє ниссэн
Тэгэхэд чи яг одооных шигээ
Чиггvй алсыг гунигтай ширтсэн
Чив чимээгvй уул байсан
Дэргэдуvр чинь єнгєрехєд манантай байдаг сан
Дэвэн дэвсээр елмийд чинь унадаг сан
Хэзээ ч мєрєн дээр чинь бууж чадаагvй
Хэзээ ч эгцлэн ширтэж чадаагvй
Далавчны минь чимээг тэгэхэд чагнасан бол
Даанч их шаналлыг унших байсан
Даанч их хvслийг сонсох байсан
Даруй зуун жил чамайг тойрон ниссэн
Хєх сормуусаа нулимсанд дvрээд
Хєлийн чинь дор «ХАЙРТАЙ» гэж бичсэн
Хємсєг, vсээ vгтээн зулгаагаад
Хєлийн чинь дор «Vхлээ» гэж бичсэн
Тэгэвч чи тэгэхэд одооных шигээ л
Тэнгэрээс буудаггvй нvдтэй байсан.


Ганцаардал /Л.Өлзийтөгс/

Дарсны хєх гэрэл
Харцандаа хєвvvлж
Дахиад л
Хундага бид хоёр vлдлээ
Далдирах дэнлvv,
Нvvр ч багадам
Давчуухан єрєє...
Нvд бид хоёр л vлдлээ
Хvйтэн гарыг минь
Дулаацуулах гар
Хvvхний хvзvvн дор
Тэр дэрэн дээр...
Энэ бvрх малгай,
Борооны хар шvхэр
Эрийг минь орлож vлдсэн
Эд юмс...
Хутга шиг гялсхийж
Дарсны хєх гэрэл
Хуурай нvд эсгэхэд
Нулимс бид хоёр л vлдлээ
Шидэж хагалсан толиноос
Урьдын жаргалгай дvр минь
Шивнэхийг нь сонсвоос


Чив чимээгvй, гэрэлтэй, цэнхэр тэнгэрийн доор
Чиний гар дээр би амьсгал хураахыг хvснэ
Чиний гар дээр л би амьсгал хураахыг хvснэ
Чив чимээгvй алсыг ширтэх модны дор...
Дэргэд маань тэр vед амьдрал дуудах vvлгvй
Дээр нь бас санаа алдах салхигvй
Амьсгал татахад минь араас уйлах шувуудгvй
Аяа, ямар сайхан.
Намуухан...
Тэгэхэд чи минь цамцгvй байвал зvгээр
Тэгээд бас инээмсэглэж суувал сайхан
Vргэлж намайг дурлуулдаг ихэмсэг тєрх чинь ч хэвээрээ...
Vсийг минь илэх гар чичрэхгvй байвал зvгээр
Чив чимээгvй, гэрэлтэй, цэнхэр тэнгэрийн доор
Чиний гар дээр би амьсгал хураахыг хvснэ
Чиний гар дээр л би амьсгал хураахыг хvснэ
Чив чимээгvй алсыг ширтэх модны дор
Алсыг ширтэх модны дор, чиний євєр дээр л
Амьдралыг би гуниггvйхэн vлдээнэ
Vvрд зvрхэнд чинь сонсогдох ганцхан юмыг асууна
«Vнэхээр чи надад хайртай юу?»


Моддын дээр цас орно /Л.Өлзийтөгс/

Моддын дээр цас орно
Єнгє нь хувирсан суулчийн навчис
Євдєж байгаа болвуу, гуниглаж байгаа болов уу?
Агуу их нам гvм - цас

Агуу их амьдрал - нулимас
Агуу их vхэл - намар
Аль алинаас нь би харцаа салгаж чадахгvйнэ
Моддын дээр цас орно
Зvрхнээс нь минь нэг нэгээрэ одож буй хvмvvсийн тєлєє
Навч шиг тасран одож буй тэдний тєлєє
Зvйрлэшгvй их шаналсан минь єчигдєрийнх, зуных ...
Моддын дээр цас орно
Харин одоо цээжинд минь аль хэдийнээ гэрэл
Хачин нам гvм цас моддын дээр"


Бичиж дуусаагvй шvлгийнхээ хаа нэгтээ л
Би чиний vнэрийг марталгvй оруулна.
Цэг юм уу таслал, эсвэл гурван цэгний
Цэвэрхэн тєрхний цаана єєрийгєє нууна.
«Баяртай» гэж чиний л бичсэн цаасны
Багахан зайд би ингэж сэмээрхэн шингээд
Нулимсаар зурсан шvлгийг минь инээмсэглэн уншиж зогсоход чинь
Нууцхан, нvдээр чинь дамжаад зvрх рvv чинь орчихно.
Дассан зангаараа, зvрх чинь миний л тєлєє цохилж эхлэхдээ
Дахиад «баяртай» гэж хэлж чадахааргvй болсон байна.
Алга ташилтын дор /Л.Өлзийтөгс/


Он жил цас болон бударч
Он жил бороо болон шивэрч
Он жил мод болон ургана.
Одоо л би чамайг танилаа, элс, євс минь.


Би бороонд дуртай, тэр цасанд дуртай
Би бодлогошрох дуртай, тэр мартах дургай
Тэнгэр минь та єдєр шєнийг
Тэнцvvлэх гэж юунд оролдоов?
Салхи дэгдэхэд тэр цэх зогсоод
Сандарч тэвдэлгvй дуулж чаддаг
Харин би шуурганы дараах
Хачин намууныг сонсож чаддаг
Сар мандахад л би гунигаа мартдаг
Санаа алддаг, шvлэг бичдэг
Харин тэр харанхуйгаас айдаг
Халгадаг, шаналдаг
Хачин зєєлєн vгэнд минь тэр дургvй
Халуун эгц харцанд нь би дургvй
Єдєр шиг тvvнтэй шєнє шиг намайг учруулсан
Єндєр тэнгэр танд гэвч vргэлж баярланам.


Яг одоо би таныг өөртөө авмаар байна
Ярих мэт нүдийг чинь,
Харах мэт үгийг чинь
Эзэлмээр байна би таныг
Итгэлтэй зүрх чинь хэрхэн итгэлээ гээж
Илбэдүүлсэн мэт уйлах тархирахыг сонсмоор байна
Тархины чинь хаа нэгтээ үүрээ засчихаад нисч
Тасарсан утастай гитар шиг хэрэггүй болохыг чинь үзмээр байна
Тэвдэж үзээгүй амгалан царай чинь түгшүүрээр дүүрч
Тээр болсон дурлалынхаа амтанд шархдан үнаж
Хэнд ч хэлж үзээгүй сайхан үгсээ цуглуулж
Хичнээн дахин бичсэн шаналлын захиагаа базаж
Өөрийн минь нэрийг шивнээд, цөхрөн уйлахын төлөө
Өөдөөс чинь харж суугаад хундага өргөн инээмсэглэнэм


Одоо ганцхан

Одоо ганцхан дурлачихаад үхье
Одоо ганцхан дурлуулчихаад үхье
Одоо ганц л намрыг, шарласан тэнгэртэй нь харчихаад
Орь залуухан хавраар нэг л амьсгалчихаад
Бов бор шорооноос ногоон өнгө дэлгэрэхийг үзчихээд
Болжморын нүдэн дэх инээмсэглэлийг гэрэлтэн гэрэлтэтлээ харчихаад
Өвс чирсэн шоргоолжийг үүр рүүгээ зүтгэхийг үзчихээд
Өндрийн ганц шувууг саравчлан саравчлан харчихаад
Явъя

Солонго руу давхиж яваа эрмэг цагаан гүүг
Солонгон доторх солонготой нь ганц л харчихаад явъя
Модод шөнөөр ододтой байраа солихыг үзчихээд
Одны гэрэлтэй усанд хөлөө нэг дүрчихээд
Бүр явъя
Сүүлчийн удаа, ганц л удаа
Сүмийн оройд заларсан гөрөөсөнд мөргөчихөөд буцъя
Ээ, хичнээн их хүсэл вэ, сэтгэл яасан ч их вэ
Хэний ч бичээгүй шүлэг ганцыг биччихээд л...


Урт наслахгүй юм шүү!
Урьд насанд минь хэний ч билээ өмсчихсөн дээлээр
Удаан гоёхгүй юм шүү!
Төрөөгүй байхад минь хэн нэгний зохиочихсон
Төвөгтэй урт зохиолын баатар байх уйтгартай юм
Аль хэдийнээ нээгдчихсэн арлуудыг нээж
Аз эз хоёрыг хольж хутгах гутралтай юм
Нүгэл шиг хурах хог новшийг хураан
Нүдээ зүрхээрээ сольж суух гунигтай юм
Урт наслахгүй юм шүү!
Өмнөх насанд минь төлөвлөчихсөн ялыг
Өчнөөн баяртайгаар дуусгахгүй юм шүү!


Харанхуй гэдэг бол зүгээр л хөшиг
Шөнө гэж байдаггүй юм
Хар хөшигний цаана, биднийг харан
Алга ташсан бурхад сууж байдаг

Зүүдэлсэн, тачаасан бидний шөнийн үзэгдлийг
Зүгээр л харж суугаа тэдний зүрхэнд
Айдас, хашгираан маань сонсогддоггүй юм
Амьдрал маань л энэ гэдгийг тэд мэддэггүй

Инээмсэглэсэн бурхад алгаа таших бүрийд
Итгэлийг олсон хүмүүс чигээ алдана
Хүсч, шунаж, багаа тайлсан, төөрөлдсөн жүжигчид
Хөшигний цаадтайх нүдийг олж үздэггүй


Анхны бороо/Л.Өлзийтөгс/

Хаалттай цонхны цаанаас ч нэвт анхилах
Хачин сэргэг навчисын үнэр...
Хавар яасан гунигтэй юм бэ?

Халуун уруулаа цонхонд хүргэхэд
Хамаг бие... зүрх цочисхийнэ
Хайрлуулмаар бас дурлуулмаар санагдана
Хавар яасан гунигтай юм бэ?

Тэнгэрт тулсан залуухан моддын
Тэргүүн оройд нахиагаа задалж вий
Хав халуун бяцхан амь
Хавар... ай яасан...


Анхны цас... /Л.Өлзийтөгс/

Анхны цас
Сүмийн дээр
Хонхны дуунд
Цүслэн бууна.

Хонхны дуу
Сүмийн оройгоор
Аниргүй цас шиг
Аяар түгнэ.

Цагаан шившлэг
Уруул бүлээцүүлээд
Цантсан сормуус
Шөргөөн нисэлдэнэ.

Бодь гөрөөс
Цагийг шилгээгээд
Босоод ирвэл л
Цас зогсоно.

Залбирсан алганд минь
Намар байгаа...
Задарсан үсэн дээр
Анхны цас...


Би чөлөөлөгдөхийг хүсч байна /Л.Өлзийтөгс/

Би чөлөөлөгдөхийг хүсч байна
Бие сэтгэлээсээ ангижрахыг хүсч байна
Хайр, хүсэл, шунал, тэмүүллээс
Харанхуй мунхагаас, атаа хорслоос
Хагацахыг, амарлихыг хүсч байна

Бие минь гэрэл нэвтрүүлдэг болоод
Би өөрөө тув тунгалаг болоод
Үг, хэл, үнэр санаа минь ариун болоод
Үнэхээр би амгаланг олоод ...

Тиймээ, тийм энэ хүлээсийг тайлмаар байна
Тэгээд өөрөөсөө ахин төрмөөр байна


Би яагаад...? /Л.Өлзийтөгс/

Би яагаад ийм ... ийм байна вэ ээж ээ?
Би яагаад таных шиг долгилсон урт үсгүй юм?
Би яагаад эгч шиг зөөлөн, ялдам инээмсэглэлгүй юм?
Би яагаад эцэг шигээ чанд эршүүд зантай юм?
Би яагаад ... яагаад би л шүлэг бичих ёстой юм?

Омголон, дүрэлзүү зүрхэнд минь үлэмжийн их төвөргөөн
Амьдын жаргалыг эдлэн суувч амьдралд үл хоргодох
Үүр цэлмэн байхад ч харанхуйн тухай санааширч
Үхлийн тухай бодолдоо дурлалаас ч илүү автах
Би ер нь ингэхэд хэн юм бэ ээж ээ?

Бороо ороход уйлж, орохгүй бол гунигладаг
Босон суун гэгэлзэж, бор шувуу шиг дэрвэлздэг
Нулимс харвал цочдог, арчиж өгөх гээд алгадуулдаг
Нуруу бие нь далавчтай, далавчиндаа тэмдэгтэй
Би хэний сүнс юм бол ээж ээ?

Хэний хүслээр ингэж хүний өмнөөс ярьж
Хэний тулд зүрхнээсээ дусаан дусаан бичнэ вэ?


Биеийг минь мартаарай /Л.Өлзийтөгс/

Өөрийг минь мартаарай
Өргөөнд чинь гээсэн
Өрөөсөн ээмэг
Өчигдрийн үнсэлтийг
Сануулаад байвал
Өвөрт чинь орхисон
Хүслийн амттай
Өвдөж жаргаасан
Биеийг минь мартаарай
Тэр бүсгүйтэй
Зөрөхгүй адилыг минь
Хүзүүнд чинь үлдээсэн
Улаан цэцэг
Хүсээгүй ч, зүүдлээгүй ч
Санагдуулаад байвал
Энгэрт чинь шургасан
Нялхын ааштай
Эрхлэж зовсон
Биеийг минь мартаарай


Бэлэг /Л.Өлзийтөгс/

Үнэр хөлөглөгч салхиар
Үнэрээ дайлаа
Үнсэлт минь энэ болог
Үсэн норгогч бороогоор
Нулимсаа дайлаа
Үдэлт минь энэ болог
Үүрийг сэрээгч болжмороор
Үг дайлаа
Үргэснийг минь энэ хэлэг
Үнэн хайртай чамдаа
Өөрөөсөө бусдыг явууллаа
Хагацал маань энэ болог ээ


Ван Гог хүлээлт /Л.Өлзийтөгс/

Тамхины утаанд хөвсөн эрчүүд
Хөөрөөд явчих шиг
Тамирдам, нэгэн аялгуу
Төгөлдөр хуурын даруул дороос өндийхөд
Танилын минь санаандгүй асгаад
Хоосолчихсон хундага шиг
Сэтгэл ззгүйрээд
Тачаадам нам гүмд
Нүд, чихээ мартан
Нүүрээ даран суунам.
Чиний мартаж орхисон
Бүрх малгай шиг бүрэнхий тасалгаанд
Чиний согтуу нүд шиг сүүмгэр дэнлүү
Сүүрс алдан бөхийж
Чихарсан хаалганы салхинд
Хаа нэгхэн гуйван, гэрэлтэхэд
Чичирсэн туранхай гараар
Нүүрээ даран сууж
Нүд. чихээ мартнам.
Тасалдсан хэсэг хэсэг аялгуу
Зүрхэнд тов тов дусалж
Тархи дүүрсэн харанхуйн
Хаа нэггээ бүдэг гэрэлтэхэд
Тас атгасан алган дотроо
Ганцаардлаа нууж
Тачаадам нам гүм гүнээс
Таавар мэт нэгнийг хүлээж
Нүд, чихээ мартан
Нүүрээ даран суунам



Гуйлт /Л.Өлзийтөгс/

Чамайг эзгүйд би дандаа даардаг
Чамайг эзгүйд би дандаа айдаг

Миний төлөө гадагш гарах бүрийд чинь
Чиний өмнөөс даарч, өчнөөн ядардаг

Өөрийн гараар ургуулсан цэцэгсийнхээ үнэрт,
харуулдан
Өдөржин би нартай цонхон дээр суувч
Эргэж ирэхээс чинь нааш
гар минь ер бүлээцдэггүй
Энгэрт чинь наалдахаас нааш
зүрхний минь цохилт жигдэрдэггүй

Чиний эзгүйд цаг хүртэл зогсчихоод
Миний цэцэгсийн ургах чимээ ч сонсддогүй

Гараад л ирэхийн зуурт чинь
мянган жил өнгөрөх шиг
Галзуурмаар их харанхуйд
зуун жил болчих шиг
Хөлийн чинь чимээг сонсохоос нааш
амьдрал над руу ирдэггүй
Хөгширч орхидог оо, би
Түргэн наддаа ирээрэй


Ертөнцийн хязгаар дахь модон гүүрэн дээр... /Л.Өлзийтөгс/

Ертөнцийн хязгаар дахь модон гүүрэн дээр
Ер бусын том саран тусдаг
Ерөөс тэнд өвс, усны чимээгүй
Гөрөөс хийгээд, шувууны мөргүй
Гүн аниргүй л энд дан ноёлдог
Дүн шөнөөр нь үүр цайдаг
Он, оны навчист даруулж гудайсан
Өнө эртний модод нь бөхгөр
Чимээгүйн хязгаар дахь модон гүүрэн дээр
Чийгт үдшээр би хааяахан очдог
Чичигнэсэн бүдэг гэрлээр сүүмийсэн
Ичингүй ганц дэнлүүнд нь мэхийдэг
Дөлгөөн сарны гэгээ цалгиулсан
Бүлээн усанд нь харц урсгаж
Дөрвөн цаг, тав дахь улирлын
Дөрөөн чимээг анирдан суудаг


Гэм /Л.Өлзийтөгс/

Модод юу ч хараагүй царайлж
Навчис юу ч сонсоогүй дүр үзүүлж
Тэнгэр юу ч анзаарамүй мэт аашилж
Тэгэхээс тэгэх гэсэн шиг бүгд чимээгүй
Шувууд юу ч ойлгоогүй царайлавч
Шуналт нүдээр хэрхэн харсаныг нь мэдэж байна
Алив, салхи минь хэлээч, чи бас үзсэн шүү дээ Аймшигт эгшний гэрчүүд минь юунд үл дуугарцгаана
...Тэнгэрийн царай цэнхэртэвч
цаанаа л нэг уласхийж
Тэнүүчлэн давхигч үүлс нь догдолсон мэт бөөгнөрч
Өвс хүртэл нүдээ аниад
хачин нууцлаг инээвхийлэхэд
Өндийн босоод би аяархан уйллаа.


Ерөөл (Хүү ХАНБОЛД-д) /Л.Өлзийтөгс/

Сайхан бүхний нялххан төрх
Саваагүй бяцхан хүү минь

Өөдөөс хараад инээхээр чинь
Өөрийгөө би хайрладаг
Өнгөрүүлсэн зовлон минь ч жаргал
Уйлж үзээгүй шиг л санагддаг

Дүрсгүй нүдний чинь гэрэлд
Дүүрэн явдаг зүрхэндээ
Шимширтэл чамайгаа хайрладгаа
Мэдрэх бүрдээ гунигладаг

Аашлан, аашлан уйлуулчихаад
Аргадан, аргадан гуйдаг
Тэвчээргүй ээж нь чинийхээ итгэлд
Тэнгэр мэт уужуу явдаг

Аялсан бүүвэйгээ үрд чинь аялах сан
Аймхай, хонгор, жаахан үр минь
Зүүдэн дунд чинь залбирлаа хэлье
Зүрх бүхэн чамайг хайрлаг


Залуу нас /Л.Өлзийтөгс/

Зовлонг таригч хүслийнхээ
Зоргоор явах сайхан
Зоргоор дураар аашныхаа
Зоригонд бүдрэх сайхан

Салхилж, шуургалж, хийсч
Сарнин зүдэвч өндийж
Санаснаар болдопүй хорвоод
Санаснаар зүтгэх сайхан

Тэнгээр хэмждэггүй орчлонд
Тэрсэлж явах сайхан
Тэрслүү зангийнхаа бурууд
Тээглэж явах сайхан

Зөнгөөр, хорвоог сөрж
Зөрүүд аалиндаа алгадуулж
Зөвхөн чиний төлөө
Хоёр бүдрэх сайхан


Зарлал /Л.Өлзийтөгс/

Энэлж бичсэн шүлгээ би хямдхан зарна
Эрхэм ээ! Та хүссэнээ л ав
Арилжсан мөнгөөрөө би ганц хундага дарс,
Ахиухан өгвөл чинь гоёлын даашинз авна
Хэврэгхэн амьдралд дуртай хэн нэгэнд нь
Хэрэг болж мэдэх юм, зовлон шингээсэн мөрүүд минь...
Хэмгүй алдарт дурлагсад авбал автугай
Хэн бичсэн нь хамаагүй, сайхан шүлэг л мандтугай
Зовж бичсэн шүлгээ би зоосоор арилжина
Золгүй ядуу нэгэнд нь талх авч өгнө
Инээдтэй, дорой санагддаг энэ цагийн найрагчдын
Ичгүүргүй жүжигт оролцмоор бол...



Зүрхэн дотор минь уйлж байгаа мянган шувуу... /Л.Өлзийтөгс/

Зүрхэн дотор минь уйлж байгаа мянган шувуу
Зүрхэн дотор минь хашгирч байгаа мянган шувуу
Зүрхэн дотор минь нисэж буух мянган шувуу
үгүй дээ үгүй
Зүгээр л нүдээ аниад унтах гэж хүсч байна
Цонхоо хаагаад, хөшгөө татаад
Цоргитол ширтэх нарыг төөрүүлчихээд
Үүдээ хаагаад, дангинатал түгжээд
Үнэртээд байгаа хаврыг төөрүүлчихээд
Биелэшгүй хүсэл, биелэшгүй мөрөөдөл,
тэмүүлэл бүрээсээ
Бишгүй алсад, зүүдэн дундаа
амьдрахыг хүсч байна.
Хүсч байна би, амгаланг хүсч байна
Нүдээ нээмэгц
Зүрхний гүнээс хашгиран тэмүүлэх...


Миний гунигийн түүх /Л.Өлзийтөгс/

Яагаад надад үе үе ийм гунигтай байдгийг мэдэхгүй
Яаж би амьдралгүйгээр амьд явна гэж бодсоноо ч ойлгодоггүй
Хүрч үл чадан, хүмүүсээс өөрийгөө тусгаарлах болсноо
Хэлж үл чадан, үл чадан өмнө тань дуугүйхэн зогсох л байна

Сэтгэлд минь үргэлж цас орох юм тэр цаснаар
Сэмээрхэн явдалтай нэгэн дотуур минь дуулан алхахад
Нисчихмээр байдаг ч би далавчаан хумьж атгачихаад
Нэрийг нь ч мэдэхгүй нэгэнд тэр дууг сонсгохоор үлддэг

Явчихмаар байдаг ч, би үзгээ амьдрал руу дүрээд
Яриад л байдаг, гэвч хүмүүс үхэхээн больдоггүй
Үхэл болгоныг дагаж үхдэгийнхээн учрыг мэдэхгүй
Хэзээ миний доторхи цасан зогсохыг ч мэдэхгүй

Яагаад нар руу үе үе тэнгэрээс гар сунгадгийг
Яг зүрхэн дээр минь сараачиж орхидогийг мэдэхгүй


Нойтон навч /Л.Өлзийтөгс/

Би яг л энэ навч шиг шалба норчихоод
Чиний өмнө чичрэн зогссон
Биед наалдах цамцандаа уур хүрч
Бишүүрхэм харцнаас дардиран тонгойсон

Нүдээр чинь дүүрэн ичмээр үг...
Нүүр буруулавч сонсохыг хүссэн
Хачин хүйтэн борооны амттай
Хав халуун уруул чинь... зүүдэлмээр

Инээмсэглэлээрээ чи намайг хүлчихээд
Ээ, тэнэг, гүйгээд л явчихгүй
Ахиж тэнд уулзвал, дахиж үгээ хэлвэл
Алгадахгүй ээ би чамайг,
Aраас чинь хичнээн шаналав аа

Яг энэ навч шиг шалба норчихоод
Ямар их даарав аа, би тэгэхэд
Одоо дахиад тааралдвал, үнсье гэж гуйвал
Огтоос сандралгүйгээр ЗА гээд инээнэ ээ


Нууц /Л.Өлзийтөгс/

Тэнгэр лүү чи сайн хар даа
Тэнд миний нэг нууц бий
Олоод үзчихэв үү?...
Яг тийм Ондоо хүнд битгий хэлээрэй
Харанхуй татаад ирэхээр л
Хачин тод үзэгддэг юм
Хана, цонхыг минь нэвтлээд
Хамаг биед шингэчихдэг юм
Салхитайд бол үзэгдэхгүй ээ
Сартайд бүр ч харагдахгүй
Санаа алдаж болохгүй шүү
Сандраад тэр нуугдчихдаг юм
Үгүй, үгүй, яалаа гэж
Үргэлж тэр ярихгүй
Үзэг цаас минь золгохоос нааш
Үгээ тэр хэлэхгүй
Яг ийм аялгуу
Яг ийм өнгө...
Тэгэлгүй яахав, миний шидэт дуу
Тэнгэрт байдаг юм, сайн хар даа.


Одоо ганцхан /Л.Өлзийтөгс/

Одоо ганцхан дурлачихаад үхье
Одоо ганцхан дурлуулчихаад үхье
Одоо ганц л намрыг, шарласан тэнгэртэй нь харчихаад
Орь залуухан хавраар нэг л амьсгалчихаад
Бов бор шорооноос ногоон өнгө дэлгэрэхийг үзчихээд
Болжморын нүдэн дэх инээмсэглэлийг гэрэлтэн гэрэлтэтлээ харчихаад
Өвс чирсэн шоргоолжийг үүр рүүгээ зүтгэхийг үзчихээд
Өндрийн ганц шувууг саравчлан саравчлан харчихаад
Явъя
Солонго руу давхиж яваа эрмэг цагаан гүүг
Солонгон доторх солонготой нь ганц л харчихаад явъя
Модод шөнөөр ододтой байраа солихыг үзчихээд
Одны гэрэлтэй усанд хөлөө нэг дүрчихээд
Бүр явъя
Сүүлчийн удаа, ганц л удаа
Сүмийн оройд заларсан гөрөөсөнд мөргөчихөөд буцъя
Ээ, хичнээн их хүсэл вэ, сэтгэл яасан ч их вэ
Хэний ч бичээгүй шүлэг ганцыг биччихээд л


Толины өмнө /Л.Өлзийтөгс/

Үгүй дээ үгүй, энэ бол би биш
Үнэндээ надаас юу ч өөрчлөгдөөгүй

Өнөө л, зүүдэндээ үздэг далавчит морь
Өнөө л, зүрхнээсээ хэлдэг жигүүрт үгс

Салхитайд ч, бороотойд ч, би урьдынхаараа
Сайхан бүхэнд тэмүүлдэг хэвээрээ

Охин хэвээрээ, би хүүхдээрээ
Он жилүүдийн үүдэнд үргэлж ариунаараа

Надаас юу ч өөрлөгдөөгүй, өөрчлөгдөхгүй

Найз минь энэ бол би биш
Намрын бурхадын санаандгүй таталсан дутуу хөрөг


Тунирхал /Өлзийтөгс.Л/

Ахиад чи намайг уйлуулвал үүл болчихно шүү, би
Анхны салхи сэвхийхэд л тэнгэрээр нэг тарчихна
Ахиад нэг л гомдоовол цонхны цэцэг болчихоод
Аргадаж, гуйгаад сөгдөхөд чинь нэг ч үг дуугарахгүй шүү

Нулимс нүднээс гардаг юм бишээ
Зүрх минь л нэг нэгээрээ дусалдаг юм
Нууцыг минь ингээд мэдлээ шүү, чи
Үгэнд л би хордчихдог юм

Сормууснаасаа ахиад дуслан бие минь эмтрээд эхэлбэл
Солонго болонгуутаа энэ минь үүрд замхрах нь ээ л гэж бодоорой



Тэнгэрт ургадаг модод /Л.Өлзийтөгс/

Уучлахыг нь би мэддэг
Урвахыг нь та мэддэг
Уйлаад гуйх чинь худлаа байдаг ч
Унахад чинь би таны төлөө залбирдаг

Өгөх л гэж өгсөн бие минь
Авах л гэж авсан та минь
Өшрөөд уйлах минь үнэн байдаг ч
Үнсэхэд чинь л би нулимастай инээж эргэдэг

Хайрлахыг нь би мэддэг
Халгихыг нь та мэддэг
Харцаа нуугаад худлаа байдаг ч
Халтирахад чинь би таны төлөө өвддөг

Зовох л гэж зольсон бие минь
Зовоох л гэж учирсан та минь
Зоргоор одохдоо хүнийх байдаг ч
Зориод ирэхдээ минийх л байдаг

Өө, яана гэх вэ?
Өгөх л гэж өгсөн...



Хав харанхуйн дунд ... /Л.Өлзийтөгс/

Хав харанхуйн дунд
Нисэж яваа галууд аа

Хаа хүрэх нь вэ?
Намайг аваад яваач

Хамгийн өндөр уулан дээр
Одоо л яг гарахсан

Халуу шатсан гараараа
Шөнийн чулуунд хүрэхсэн

Салхинд задарсан үсээ үнэрлэн
Санаа алдан, нүдээ аньж

Чимээгүйн гүнд зүүдлэх цэцэгсийн
Чичигнэсэн амьсгааг хөлөөрөө мэдрэх сэн

Тэгээд жаахан өндийгөөд
Жаахан өндийгөөд

Тэмдэг төдий
Тэр одонд хүрэх сэн


Хайр сэтгэлийн нутаг /Л.Өлзийтөгс/

Сар. Давалгаа. Цахлай
Сайхан нүдний алтрах сормуус
Үг ч үгүй, чимээ ч үгүй үдэш
Үхлээс бусдад үүдээ нээхгүй нутаг
Харанхуйн ариун-дөрвөн нүдний гэгээ
Ханцуй хормойн аниргүй шүргэлцээн
Тэнд миний даль жигүүрээр сэрэх салхин
Тэнгэр зүгтэй мөнхийн хавар
Атгаастай гар, хоёрын өмнөх ганц зам
Амт болоод үнэр, чиний миний гэх үг
Алс эзгүйгээс түгсэн гэгээ-хайр
Амьдрахаар миний тэмцэж ирсэн нутаг



Харанхуйн бороо /Л.Өлзийтөгс/

Зарим нь бүлээн, зарим нь хүйтэн бороон дуслууд
Нүд уруул дээр минь чимээтэй, чимээгүй үнсэлнэ
Заримдаа үнэн, заримдаа худал ертөнцийн
Ер нэгэн шөнөөс ер нэгэн бороо дусална

Сар үгүй атал нойтон дусал бүр гэрэлтэж
Од үгүй атал орчлон бүхэлдээ гялалзана
Хуруу гараас минь тэнгэр дусагнаж
Хувцас өмсгөлөөс харанхуй бөнжигнөнө.


Хүлээлт /Л.Өлзийтөгс/

Гадна зогсоод л баймаар
Нүүрээ тэнгэрт л харуулан зогсоод баймаар
Цасанд мод шиг даруулан зогсоод баймаар
Царай зүсэнд минь цагийн төрх тодортол
зогсоод, зогсоод баймаар
Улаан алчуураа цагаан болтол зогсоод баймаар
Урсталаа, урсаад арилтлаа бороонд зогсоод л баймаар
Чиний үнэрийг авч явсан салхи
Авчирч өгөхөөс өөр аргагүй болтол зогсоод баймаар
Чихэнд минь зүүсэн ээмэг чиний нэрээр жингэнэтэл
Зогсоод зогсоод л баймаар
Ирэхгүй гэдэг үг ичээд нуугдтал зогсоод баймаар
Ирэх замыг чинь зөөлөн элс болтол бутарган
Зогсоод зогсоод л баймаар...


Цөөрөмд мэлхий үсэрч ... /Л.Өлзийтөгс/

Цөөрөмд мэлхий үсэрч
Цөл хийх чимээгээр
Цэцэгс нойрыг гөвнө
Чи эзгүй

Ганцаар зэгэс хөндөн
Ганцаар сүүмийн алхах
Харанхуйн нулимсанд л
Хаашаа би урсах

Чи эзгүй
Чи эзгүй
Чихний ээмэг ч хүндтээд л.



Чиний эзгүйд /Л.Өлзийтөгс/

Чиний эзгүйд
Нүдэн дотор минь эрвээхэй, бүрх, толь, лаа
Нүдэн дотор минь эмэгтэй хүн, алим, мод, шувуу
Нүдэн дотор минь цаг, түлхүүр, үүл, тэнгэр
Нүдэн дотор минь чамаас бусад бүх л юм

Эрвээхэйн далавч ч, гоёмсог бүрх ч уйтгар төрүүлнэ
Энд чи л үгүй болохоор нар шар биш, мод ногоон биш
Чи л үзэгдэхгүй, чи л сонсогдохгүй болохоор
Чих хэрэггүй, нүд хэрэггүй, надад юу ч хэрэггүй

Хамаг орчлон, цаг хугацаа, амьдрал бүдгэрэх
Харанхуйн дунд, харанхуйд л чи минь тодорно
Тэгэхээр одоо би зүгээр л нүдээ аньлаа
Тээртэй энэ гэрэл, нар, тээртэй нар …


Шар байшинд /Л.Өлзийтөгс/

Шар байшинд нар тусдаггүй
Шар байшинд хавар ирдэггүй
Шар байшинд сарны туяатай
Саруул шөнүүдийн янаглал
Атирсан дух шиг гунигтай байшинд
Атгасан гар шиг дотогшоо байшинд
Арилсан зүүд шиг бидэн хоёрын
Аяар түгэх инээд цууриатай
Шар байшинд үүр цайхгүй
Шар байшин үүдээ нээхгүй
Шар байшинд гэгээ чимээгүй
Сайхан харанхуйн янаглал
Амттай.


Шөнө дунд цас орж байна /Л.Өлзийтөгс/

Хав хар тэнгэрээс цагаахан од дусална
Харанхуйд хэн нэг нь уйлж байна
... Энэ яасан сэвсгэр зөөлөн!
Энэ яасан сэрүүн аниргүй!

Гэрэлтдэг, нимгэн, шөнийн өмсгөлтэйгээ
Гэрийнхээ тагтан дээр би хөл нүцгэн зогсож байна
Өнө мөнхөд өвөл л байсан юм шиг...
Шөнө дунд цас орж байна

Гэмгүй сайхан юм ертөнц даяар бударч
хэн нэг нь аяархан санаа алдаж байна
Яагаад ч юм гуниг...
харанхуйн цасны гэгээнд
Яг над шиг нэгэн унтаж чадахгүй
зогсож байна.


Шүлэг /Л.Өлзийтөгс/

Нүд чинь, харц чинь, хацар чинь бүдгэрчихэж
Бүдгэрчихэж ээ!
Нүүр чинь хов хоосон
Энд миний үнсэх дуртай уруул байсан
Энд миний уйлуулах дуртай нүд байсан
Арилчихаж
Чи минь арилчихаж ээ!
Тэмтрэх харцанд нүүрний чинь гүнээс
Тэр бүсгүйн л дүр нэвт харагднам
Царайг чинь баллуурдаж
үзэгдэхгүй болгосон
Цагаахан гар... гар л үзэгднэм
Надад байдаггүй алтан бэлзэг
Нарийхан хуруу, урт хумс..
Нүдийг чинь, уруулыг чинь, зүрхийг чинь энэ л гар
Нүцгэн алгаараа арччихжээ Чи минь


Шүлэг 2 /Л.Өлзийтөгс/

Хар үсээ улаанаар будаад ч
Хайхарч намайг анзаарахгүй таныг
Үхлээрээ ч болов өөртөө татмаар

Өмнүүр чинь нүв нүцгэн өнгөрмөөр
Өөдөөс чинь харж зогсоод уйлмаар

Хөмсөг үсээ үгтээн зулгаагаад ч
Хөлд минь суухгүй, бөхийхгүй таныг
Хөөгдөөд ч болов үүрд дагамаар

Дэргэдүүр чинь өнгөрөхдөө хашгиран дуулмаар
Дээлээ нөмрөөд зам дээр чинь хэвтмээр

...Нэрээр минь дуудахыг ганц л сонсох сон доо
Нэг удаа, бурхан минь гэж, нэг л удаа нааш хараач



Шүлэг 3 /Л.Өлзийтөгс/

Нүд чинь, харц чинь, хацар чинь бүдгэрчихэж
Бүдгэрчихэж ээ!
Нүүр чинь хов хоосон
Энд миний үнсэх дуртай уруул байсан
Энд миний уйлуулах дуртай нүд байсан
Арилчихаж
Чи минь арилчихаж ээ!
Тэмтрэх харцанд нүүрний чинь гүнээс
Тэр бүсгүйн л дүр нэвт харагднам
Царайг чинь баллуурдаж
үзэгдэхгүй болгосон
Цагаахан гар... гар л үзэгднэм
Надад байдаггүй алтан бэлзэг
Нарийхан хуруу, урт хумс..
Нүдийг чинь, уруулыг чинь, зүрхийг чинь энэ л гар
Нүцгэн алгаараа арччихжээ Чи минь


Шүлэг 4 /Л.Өлзийтөгс/

Усан борооноор би ганцхан хүнийг боддог
Угаас тэр хэзээ ч буцаж ирэхээргүй явсан
Сүүлчийн удаа тэр гунигтай эргэж хараад
Сүүрс алдсан.
Дараа нь удаан бороо орсон
Хойноос нь гүйж гараад үг дуугүй тэврэн авч
Хоногийн уртад алдахаасаа өмнө
уучилж болох л байсан
Хамаагүй ээ, нүдээ аниад ч болов,
нүүрээ таглаад ч болов
„ Хайртай гэж хэлэн уйлж болох л байсан
Бүдэпсэн дууг минь сонсох гэж аяархан алхахдаа
Бүх юмыг дуусгаж байгаагаа тэр ер мэдээгүй
Харин би нулимснаасаа л нэрэлхсэн
Хачин хүйтэн бороонд шалба норохоосоо айсан
Гуйгаад уйлахад нь жишүү харсан хүйтэн царайг минь
Гурван жилийн гуниг нулимс хэдийнээ угаасан ч
Хүнийх болсон, мартаж чадсан гэнэхэн хайр минь
Хүйтэн бороо орох бүрийд намайг дааруулна.


Эртний дуу /Л.Өлзийтөгс/

Онгорхой хаалгаар салхи орж ирнэ
Салхи- уй гунигийн элч минь
Орон дээр минь сарны туяа...
Сар цэнхэр муур шиг цагариглана
Хананд өлгөөтэй дугариг толь
Хайртын минь сүүлчийн харцаар бүүдийнэ
Шүлэг бичсэн цаас ширээгээр нэг хөглөрч
Шүүрс алдах чимээнд хааяахан сөхөгдөнө
Эртний дуу тэнгэрийн гүнээс цуурайлна
Эзгүй цагийн босгонд чимээгүй нам зогсоход
Харанхуйн нүд зүрх нэвт цоргиж
Хаа нэгтээгээс уйтгар ханхална


Ядрал /Л.Өлзийтөгс/

Өдөрөөс өдөрт, цагаас цагт
Өөрөөсөө би өөр болж байна
Өдөрөөс өдөрт, цагаас цагт
Өр зүрхнээсээ би урваж байна

Өнгөрүүлсэн бүхэн минь ахин шинэ зам болж тосох
Өөдгүй тоглоомд би дахиад л хожигдлоо
Өвдөх бүрийд минь өвчин минь илааршдаг нөхөд өө...
Өө, энэ ертөнцөд би бууж өгч байна

Сонсож байна уу, би гараа өргөөд
Солиорсон энэ амьдралаас залхаж эхэлснээ зарлаж байна
Итгэл найдварыг минь хөсөрдүүлсэн бүх зүрх
Сэтгэлийн минь гэрэлт зулыг булаан авч одлоо

Амссан сайхан бүхнээ эргүүлээд нулимсаараа төлдөг
Аймаар энэ орчлонгийн хөлд сөхөрч буй тэмүүлэл...
Ядарч байна би, Цав цагаан явсаар


Өвгөн дэнлүүн дор хуучин сандал дээр /Л.Өлзийтөгс/

1
Манант хотын хаа ч юм нэг л гудамжинд
Маргаашийн тухай бодлогоширсон өвгөн дэнлүү бөхийгөөд
Тэр денлүүн гэрэлт ургадаг моддоос
Тэмүүлэн ниссэн навчсын хойноос гуниглан...
2
Хачин уйтгартай нүдээр шөнийн гүн уруу ширтэн
Харанхуйн дунд тэнгэрийн доор суухад
Хуучин энэ ертөнцийн хаа нэгт
Хувь тавилан минь бичээстэй байгаа шиг санагдан...
3
Чулуун зам дээр урт сүүдэр урсаж
Шулуун хар үсний ширхэг бүхэн гэрлтэнэ
Энэ л дэнлүүн шөнө бүрийг хуваалцан
Энэлэн суух надаас өөр хүнгүй
4
Амьсгал хураасан цэл залуу навчисын
Араас нь уйлахад модод дуугаа хураанам
Салхи хуруугаа хацарт минь хүргээд авахад л
Сайхан юм гэдэг дэргэд байдгийг ойлгоно...
5
Эгээ л дэнлүү шиг гуйвлан босоод
Эргэж ирэхгүй өчигдөр уруугаа нэг хартал
Яг минут шиг нүдтэй шувуу нисэж ирээд
Ямар их ой ханхлуулан өөдөөс ширтсэн гээ!


Өөрийн хөрөг /Л.Өлзийтөгс/

Гүнзгий, бүр харанхуй шөнө шиг гүн харц
Гүзээлзгэнэ юм уу, чихрийн амттай уруул
Нуугдаж, үснийхээ ард далдирсан дух
Нулимстай инээдэнд дассан сормуус
Эзнийхээ ааш шиг шулуухан үс
Эрчүүд рүү талимаарч үзээгүй нүд
Хүүхдийнх шиг төрхгүй, гэнэн инээмсэглэл
Хүчлэвч гарахгүй, аяархан дуу
Үг шигээ түргэн, цэх алхаа
Үргэлжид гуниглан гэгэлзэх сэтгэл
Үзэн ядаж ч, хайрлаж ч чадах
Үнэнч бас урвагч зүрх
Цэлмэг атлаа давчдах цээж
Цэвэр биш атлаа үнэтэй даашинз
Бэлзэгээр биш, үзгээр гоёсон
Бээлий өмсөх дургүй гар...



Өөрт минь зориулж өгсөн хэн нэгний бэлэг... /Л.Өлзийтөгс/

Өөрт минь зориулж өгсөн хэн нэгний бэлэг
Өрөө дуурэн гэрэл цацсан болор хундага...
Харанхуй үүрээр босоод би энэ л хундаганд
Хамгийн улаан дарсыг сартай аягалан уув.

Өндөр зэгзгэр охин шиг гэрэлт чулуунаас
Өчигдрийн одных шиг бүдэгхэн цуурай сонсож
Жимсний үнэрт үсчсэн дарснаас
Жил саруудыг амтлан санаа алдан суув

Хүн бүхнийг унтаж байхад босоод
Хүйтэн болрын уруулаас халуу шатах дарс шимж
Нүдээ аниад, цэцэг шиг дохилзон суух гэгч
Үүр цайх хичнээн сайхан байсан гээч!


Шөнө дунд цас орж байна Л.ӨЛзийтөгс

Хав хар тэнгэрээс цагаахан од дусална
Харанхуйд хэн нэг нь уйлж байна
... Энэ яасан сэвсгэр зөөлөн!
Энэ яасан сэрүүн аниргүй!

Гэрэлтдэг, нимгэн, шөнийн өмсгөлтэйгээ
Гэрийнхээ тагтан дээр би хөл нүцгэн зогсож байна
Өнө мөнхөд өвөл л байсан юм шиг...
Шөнө дунд цас орж байна

Гэмгүй сайхан юм ертөнц даяар бударч
хэн нэг нь аяархан санаа алдаж байна
Яагаад ч юм гуниг...
харанхуйн цасны гэгээнд
Яг над шиг нэгэн унтаж чадахгүй
зогсож байна.


Анхны бороо/Л.Өлзийтөгс/

Хаалттай цонхны цаанаас ч нэвт анхилах
Хачин сэргэг навчисын үнэр...
Хавар яасан гунигтaй юм бэ?

Халуун уруулаа цонхонд хүргэхэд
Хамаг бие... зүрх цочисхийнэ
Хайрлуулмаар бас дурлуулмаар санагдана
Хавар яасан гунигтай юм бэ?

Тэнгэрт тулсан залуухан моддын
Тэргүүн оройд нахиагаа задалж вий
Хав халуун бяцхан амь
Хавар... ай яасан...


Хүсэх зориг
Итгэх зориг
Хүлцэх зориг
Надад бий
Тэмүүлэх зориг
Үхэх зориг
Тэгээд бас унах зориг
Хангалттай
Өөрийгөө үл харамлах
Өвчин шаналлаас зэрэмдэггүй үлдэх
Зовох ганцаардах
Зориг надад дүүрэн бий
Хүүхэд шиг амьдрах
Хүнээрээ үлдэх
Хүлээх, ухрах
Зоригтой би
Харин, ганцхан
Чамаасаа урвах
Хайраасаа татгалзах
Зүрх үгүй ээ


Миний доторх... /Л.Өлзийтөгс/

Миний доторхи хотууд, гудамжнууд, дэлгүүрүүд
Миний доторхи хаашаа ч юм одсон замууд
Тэр замаар холхих амьд, үхсэн хүмүүс...
Тэд одоо яаж миний дотор нуугдана вэ?
Хүнд төмөр хадаасаа зүрхэнд минь шааж
Хүйтэн цэх хашаануудыг тэд босгоно
Цээжний минь хаа нэгтээ бүдэг дэнлүү зоочихоод
Цэг тавихын зуурт өнөөх гэрлүүдээ хагачина
Өөрийн минь доторхи хүмүүсийг, хэзээ ч үхэхгүй талийгаачдыг
Өвчин зовлонтой нь адгуу тачаалтай нь үүрээд
Алхаад л байвч, мөлхөөд л байвч, гүйгээд л байвч
Алхны дуу, аянга лантууны дуу тасрах нь үгүй.
Миний доторхи хаалганууд, цонхнууд, хананууд
Миний доторхи театр, сүм, шоронгууд...
Сүсэгтний мөргөл, алуурчны хашгираантай биеэс минь
Сүүтгэнэх дурсамж, хатуулдах хүмүүсийг зайлуулаад өгөөч, Бурхан минь!


Бүр нэг сэтгэлээр уначихаад /Л.Өлзийтөгс/

Бүр нэг сэтгэлээр уначихаад
Юу ч бодож чадахгүй суухад, гэнэт
Тэнгэрээс шүлэг шивнэх шиг
Чиний инээмсэглэл
Бүхний нүдэнд илүүдэж
Тэнэгийн өмнө хүчгүйдэхийн үес
Бурхан нүдээ ирмэн тайвшруулах шиг
Чиний инээмсэглэл
Энэ амьдралын хүлцэшгүйтэй
Элдэв хүмүүсийн тэвчишгүйтэй
Эвлэрэх ганц зам
Чиний инээмсэглэл
Надаä байгаа цорын ганц хөрөнгө,
Наранд ганцаар хүрчихсэн мэт
Тийм өндөрт аваачдаг
"Чиний инээмсэглэл"


Урт наслахгүй юм шүү /Л.Өлзийтөгс/

Урд насанд минь хэний ч билээ өмсчихсөн дээлээр
Удаан гоёхгүй юм шүү
Төрөөгүй байхад минь хэн нэгний зохиочихсон
Төвөгтэй урт зохиолын баатар байх уйтгартай юм
Аль хэдийнээ нээгдчихсэн арлуудыг нээж
Аз эз хоёрын хольж хутгах гутралтай юм
Нүгэл шиг л хурах хог новшийг хураан
Нүдээ зүрхээрээ сольж суух гунигтай юм
Урт наслахгүй юм шүү
Өмнөх насанд минь төлөвлөчихсөн ялыг
Өчнөөн баяртайгаар дуусгахгүй юм шүү


"Эрх чөлөөтэй байхуйн урлаг" /Л.Өлзийтөгс/

Өөрийнхөө зурсан ертөнцөд
Өөрийнхөө босгосон байшин дотор
Өөрийнхөө л зохиосон дууг дуулаад
Өөрийнхөөрөө би амьдарч байна

Эгшин хором нь миний тоололтой
Эвлэсэн бүхэн нь хурууны минь ортой
Энэ л ертөнцийн мөч бүхэнд
Эрх чөлөөний минь амь цохилоостой

Өвчин, шаналал, хайр, тэмүүлэл-
Өөрийн гэсэн юм бүхэн минь...
Гагцхүү үнэнээр бүтсэн амьд халуун төрхтэй
Газар дээрх диваажинд би амьдарч байна

Зүрх сэтгэлийг минь эзэгнэн байдаг
Зүйргүй их нам гүмийн дунд
Хэнээс ч хамааралгүй ганцхан амьдралынхаа
Хэмжээлшгүй жаргалыг урлаж сууна


Миний тасдсан, миний мартсан /Л.Өлзийтөгс/

Миний тасдсан, миний мартсан
Улаан навчны төлөө энэ цэцгийг тасалья...
Үе үехэн санагддаг
Тэр эмзэгхэн навчнаас
Үнэртэж байсан хайрыг
Гишгэсэнийхээ төлөө
Энэ цэцгийг тасалья
Тасарсан цэцгийг
Залуугийн алдаа гэж нэрлье
Алдаа бүхнээ
Салхинд хийсгээд уйлья...


Халуун өдрийн шүлэг /Л.Өлзийтөгс/

Нүүрнээс нь нар урссан хүмүүс урсаад л, урсаад л, яг лаа шиг хайлаад л ...
Нүүх үүлгүй аагим халуунд би дуртай
Дусалж байгаа хөлс бүрийн цаанаас жинхэнэ хүн гарч ирнэ
Дуусч байгаа хүн, дуусах гэж байгаа ертөнц
Элээгч нарны дор энэ биеэрээ зогсоод
Энд тэндээсээ нурж байна би, ховхорч байна
Өглөөнөөс үдшийг хүртэл барьсан бяцхан байшингийнхаа оройгоос
Өндөр тэнгэрт хүрэхгүй гараараа өөдөө нэг, сүүлчийн удаа ...
урсаад л, урсаад л, яг лаа шиг хайлаад л